.jpg)
ฮก ลก ซิ่ว
ฮก
ฮก (ในภาษาแต้จิ๋ว) หรือ ฝู (ภาษาจีนกลาง) (จีน: 福) หมายถึง บุญวาสนา อำนาจ เกียรติยศ ลักษณะของฮก เป็นรูปขุนนางจีนสวมหมวก มีใบพูกางออกไปสองข้าง มือถือคธายู่อี่ ซึ่งเป็นคธาแห่งความสมปรารถนา มีพาหนะ คือ ค้างคาวเหตุที่เป็น ค้างคาว เนื่องจากเป็นสัตว์สี่เท้าแต่มีปีก เป็นสัตว์ที่ไม่รู้จักลงยังแผ่นดินเหมือนนกทั้งปวงจึงเป็นที่หมายแห่งวาสนา
มีเรื่องเล่าว่า ท่าน "ก๋วยจื่องี้" เป็นข้าราชการระดับอัครเสนาบดี (ข้าราชการระดับสูง) ที่จงรักภักดี ซื่อสัตย์ ยุติธรรม รับใช้ราชการนานหลายแผ่นดิน ความซื่อสัตย์ และ จงรักภักดีต่อแผ่นดินนั้น เป็นที่ประจักษ์ต่อ ฮ่องเต้หลายพระองค์ จึงมีราชการโองการ ให้อยู่ในตำแหน่งตลอดทั้ง 4 แผ่นดิน และได้รับมอบ ดาบหยก และ เข็มขัดหยก ให้สามารถทำการใดๆ แทนฮ่องเต้ก่อน แล้ว ค่อยทูลถวายภายหลังได้ ท่าน ก๋วยจื่องี้ เป็นข้าราชการที่อยู่ในตำแหน่ง นานที่สุดในประวัติศาสตร์จีน
ลก
ลก (ในภาษาแต้จิ๋ว) หรือ ลู่ (ภาษาจีนกลาง) (จีน: 禄) หมายถึง โชคลาภและความมั่งคั่ง บริบูรณ์ด้วยโภคสมบัติ คือ ประกอบพร้อมด้วยเครื่องอุปโภค บริโภค แก้วแหวนเงินทอง และบริบูรณ์ด้วยบริวารสมบัติ มีบุตร ภรรยา ญาติมิตร คนใช้สอย เป็นต้นลักษณะของลก เป็นรูปเศรษฐี สวมหมวกมีเส้าข้างหลังสูง มีผ้าคลุมลงไปเบื้องหลัง แสดงโภคสมบัติ มือหนึ่งอุ้มเด็ก แสดงถึงบริวาร สมบัติ นิยมให้เป็นเด็กผู้ชาย เพราะหมายถึงการสืบต่อวงศ์ตระกูล มีพาหนะ คือ กวางดาว ซึ่งดวงดาวบนตัวกวางคล้ายกับอีแปะจีน แสดงถึงโภคสมบัติ
มีเรื่องเล่าว่า ท่าน "เจี่ยวช้ง" เป็นพ่อค้า มหาเศรษฐี ในสมัยราชวงศ์ถัง ที่ร่ำรวยจากการค้าขายที่สุจริต และ คนในครอบครัว ลูกหลาน ล้วนแล้วแต่เป็นคนดี ไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับผู้ใด มีเรื่องเล่าขานกันว่า บ้านพักของท่านเจี่ยวช้งนั้น ห่างจากพระราชวังถึง 20 ลี้ เพียงท่านก้าวพ้นจากเขตที่ดินของท่าน ก็เป็นเขตพระราชวัง ด้วยความที่ท่านมีทรัพย์สมบัติมาก กอปรกับท่านเป็นใจบุญ ให้ความช่วยเหลือกับทุกคนที่ทุกข์ยาก จนเป็นที่นับถือของชาวบ้าน และสร้างคุณความดีต่อแผ่นดินอย่างใหญ่หลวง จนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์จากฮ่องเต้ในสมัยนั้น
ซิ่ว
ซิ่ว (ในภาษาแต้จิ๋ว) หรือ โซ่ว (ภาษาจีนกลาง) (จีน: 寿) หมายถึงอายุยืน ลักษณะของซิ่วเป็นรูปชายชราหน้าตาใจดี หนวดเครายาวสีขาว มือหนึ่งถือไม้เท้า อีกมือหนึ่งถือผลท้อ ซึ่งเป็นผลไม้แห่งความยั่งยืนและมักจะมีนกกระเรียนขาวอยู่ข้างกาย มีพาหนะ คือ นกดำ เพราะเป็นสัตว์ที่ไม่มีผู้ใดเห็นตายอยู่ในที่แห่งใด เช่นกับเราพูดกันอยู่ว่า กาไม่รู้จักตาย นอกจากมีผู้ทำอันตรายเพราะไม่ได้เห็นซากกาตายอยู่ในที่แห่งใด
ลักษณะของ ฮก ลก ซิ่ว
ฮก แปลว่า โชคลาภ
ถ้าตีความให้ลึก แปลว่า ความสุข คือสุขที่เกิดจากการได้สมหวังดังใจ
- ลักษณะ : ชายโหงวเฮ้งดี ดูดีมีราศี แต่งกายภูมิฐาน
- มือขวา : ประคองคฑา ยอดทำด้วยหยก เรียก "ยู่อี่" หรือ "เง็กยู่อี่" (หยกสมปรารถนา) หรือคฑากายสิทธิ์ ถือเป็นของวิเศษ ใครอธิษฐานสิ่งใดก็ให้สมปรารถนาหรือได้โชคลาภตามคำขอ ฮก แสดงถึงอำนาจ วาสนา และยศถาบรรดาศักดิ์
- มือซ้าย : ก้อนทอง หมายถึง ความมั่งคั่งร่ำรวย
ลก แปลว่า รวยหรือความมั่งคั่ง
- ลักษณะ : อัครอภิมหาเศรษฐีผู้มั่งคั่ง ร่ำรวยล้นฟ้า
- มือขวา : เป็นรูปเศรษฐี สวมหมวกมีเสาข้างหลังสูง มีผ้าคลุมลงไปเบื้องหลัง แสดงโภคสมบัติ มือหนึ่งอุ้มเด็ก แสดงบริวารสมบัติ ถือบัญชีทรัพย์สินและรายชื่อลูกหนี้ม้วนใหญ่ เพราะมีลูกหนี้มากมายจำได้ไม่หมด ต้องจดใส่สมุดไว้
ซิ่ว แปลว่า อายุยืน
- ลักษณะ : ตาแป๊ะแก่ชรา ผม คิ้ว หนวด เครายาวสีขาวเหมือนสำลี ติ่งหูใหญ่ยาวถึงบ่า แสดงโหงวเฮ้งของผู้มีอายุยืน หน้าผากนูนโหนกผิดปกติ เพราะมี "ฮกขี่" (บุญวาสนา) มากจนล้นและปูดออกมาทางหน้าผาก ตุ๊กตาซิ่วนั้นบุญวาสนาสูงนักจึงมีอายุยืนยาว และได้เป็นเซียนในภายหลังด้วย
- มือขวา : ถือไม้เท้าหัวมังกรสัตว์ในเทพนิยายที่มีอายุยืนถึงหมื่นปี ที่คอไม้เท้า ห้อยน้ำเต้าที่บรรจุยาอายุวัฒนะไว้ภายใน เหนือน้ำเต้ามี "เซียนจือ" (ตำรายาเทวดา หรือยาอายุวัฒนะ)ผูกติดอยู่ ข้างกายมีสัตว์เลี้ยง "เซียนเฮาะ" (นกกะเรียนเทวดาอายุพันปี) ที่ในปากคาบ"เซียนเฉ้า" ซึ่งเป็น หญ้าเทพยดามีขึ้นเฉพาะบนสวรรค์ เมื่อนำไปต้มน้ำกินจะทำให้ปราศจาก โรคภัยและมีอายุยืนยาวอีกด้วย
- มือซ้าย : ถือผลท้อ ซึ่งเป็นผลไม้สวรรค์หากใครได้ทานจะมีอายุยืนยาว
ตุ๊กตา ฮก ลก และ ซิ่ว มี ฮกเป็นหัวหน้า ส่วนลกและซิ่วเป็นบริวาร เพราะถือว่าต้องมีลกกับมีซิ่วจึงจะมีฮก นั่นคือต้องมีอายุมั่นขวัญยืนและมั่งมี จึงจะศรีสุขได้ การตั้งที่ถูกหลักจะต้องตั้งฮกไว้กลาง
การแสดงออก
ใช้เป็นสัญลักษณ์ในรูปแบบต่าง ๆ กันคือ
- แสดงออกโดยรูปมนุษย์ คือรูปฮก ลก ซิ่ว ที่พบเห็นได้ทั่วไป
- แสดงออกโดยรูปสัตว์ เช่น ฮกในรูปค้างคาว ลกในรูปกวางดาว และซิ่วในรูปนกกระเรียน
- แสดงออกโดยเครื่องประดับทองฟ้า เช่น ดวงดาว พระอาทิตย์ พระจันทร์ เมฆ
- แสดงออกโดยพฤกษาชาติและบุปผชาติ
